MOLENBEEK. A PALIMPSEST
molenbeek. een palimpsest
tijd van brood en tijd van ontbering
van verzen en bommen van oorlog en vrede
tijd van romige dorpsgezichten
tijd van ruige fabrieksterreinen
van bruisende centrumwijken
van babylonische spraakverwarringen
op het plaveisel van nog natte kasseien
komen sporen van schoenen tevoorschijn
joden die aan de pogroms zijn ontkomen
italianen jagers op geluk
strenge marokkaanse vrouwen
oude platanen in de ban van een stenen poortje
zijn ziek herinneren zich altijd nog levend
in verlaten fabrieken dure appartementen
of clochards
of een school voor moderne dans
tijdperken en winden in namen van straten
een melkbus op de stoep door de tijd omgegooid
windroos die draait van noordoost naar zuidwest
tijdroos in molenbeek een palimpsest
*
lang zo lang zitten we in een café bij het raam
zoet zo zoet drinken we eindeloze muntthee
wat druilerig hier wat winderig wat stroomt de tijd
over het glas het geheugen de weg en gezichten van mannen
*
opa spreekt zijn eigen taal
vader spreekt zijn eigen taal
en Frans
jij spreekt frans
vlaams
en soms ook nog met opa in zijn taal
zoon spreekt engels-frans-vlaams
en blijkbaar ook nog een beetje duits
zoon verstaat de vreemde taal van opa niet
zoon woont op de andere oever
*
de zon is zonder visum achter de horizon geglipt
de regen trekt door de stad zonder papieren
het gras is opgeschoten zonder vergunning
de lucht door longen ontvreemd draagt geen certificaat
het leven is illegaal
*
als een scholier voor de test
blok ik herhaal ik
de simpele meetkunde van straten
kwadraten van ramen
kubussen en parallellepipeda
van fabriekswijken
de klokkentoren staat loodrecht op de markt
wat bewezen moest worden
achter de liniaal van het kanaal
de vijfhoek van brussel
de levens op twee oevers snijden elkaar niet
dat is het axioma van de evenwijdige lijnen
wat niet bewezen moet worden
maar begrepen
*
een meisje in het raam
schaamde zich dook achter het gordijn
een scholier stootte mij met zijn tas
en keek om
een barman met een buikje
kwam lui vanachter de bar
en bracht thee
getuigen en omstanders
een natte hond aan de leiband
een natte huisvrouw aan de leiband
een vrouw met zwarte hoofddoek vanuit de apotheek
een baby vanuit de kinderwagen
een kunstenaar uit het raam van zijn atelier
toeristen vanuit de autobus
vanboven van opzij vanachter
een clochard die bij het kruispunt lag
zag mijn schoenen
twee kraaien op een geroeste buis
zagen mijn gebroken paraplu
een zigeunerin zag mijn handpalm
en de inhoud van mijn zakken
de politie ziet alles
mijn leven
een permanent alibi
*
de ijzeren lijn van de sporen
scheidt sterker dan talen en goden
snijdt lucht land geur klank als een mes
molenbeek oud en nieuw oost en west
alleen de naam is net als het weer voor allen gelijk
en als shunts verbinden lange passerelles wijk met wijk
*
een halte onderweg was molenbeek
een uitstap die voor eeuwig bleek
hier zijn je huis je verdriet je vertier
maar waarom komen anderen hier?
Vertaald uit het Russisch door het Gents collectief van Poëzievertalers
de dichter
Evgeny Bunimovich (1954) debuteerde in Rusland als dichter in 1990. In zijn poëzie observeert Bunimovich zijn alledaagse omgeving op een wiskundige manier, om uit te komen bij reflecties over zichzelf en over Rusland. Bunimovich begon zijn carrière als pedagoog en mathematicus. In 1981 werd hij voorzitter van de Club van Onafhankelijke Dichters, die op gezag van de Communistische Partij werd opgedoekt. Hij zetelde in het Moskouse Stadsparlement voor de westers georiënteerde oppositiepartij Jabloko (‘De appel') en organiseert het Internationale Dichtersfestival in Moskou, het belangrijkste internationale poëzieëvenement in Rusland. De laatste jaren wordt zijn werk vertaald in het Frans, het Nederlands, het Zweeds, het Duits, het Engels en het Arabisch.
Langs het kanaal in Molenbeek loopt sinds voorjaar 2010 een promenade die werd ontworpen door beeldend kunstenaar Henri Jacobs. Zwarte en lichtgrijze klinkers vormen pixels van woorden in vier talen (Nederlands, Frans, Russisch en Arabisch) en drie alfabetten (Latijns, Arabisch en Cyrillisch). Kunstenaar en dichter verwijzen naar een palimpsest als metafoor voor het samenleven van diverse culturen in Molenbeek.
meer info